ABD Başkanı Donald Trump’ın, İsrail’in Golan Tepelerinin ilhakını tanımasıyla ilgili kararı imzalaması, tüm dünyada olduğu gibi Rusya tarafından da tepkiyle karşılandı.

Hatırlatmak gerekirse, Golan Tepeleri 1967 yılındaki 6 gün savaşları sırasında işgal edilmişti. 1981 yılında İsrail’in Golan Tepelerini ilhak ettiğini açıklamasından hemen sonra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 497 numaralı kararı ile ilhak kararı geçersiz sayılmıştı (Null and void).

Stratejik önemi haiz Golan Tepeleriyle ilgili gelişmeler tarihsel süreç içerisinde ele alındığında, İsrail’in işgal altındaki topraklarla ilgili genel siyaseti ve uygulamalarıyla paralellik gösterdiği görülüyor.

Diğer yandan, Trump’ın bu kararı, ABD Büyükelçiliğinin Tel Aviv’den Kudüs’e taşınması kararına destek veren bazı ülkeleri de harekete geçirebilir. Ancak, özellikle, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır’ın orta vadede alacağı kararlar, Golan Tepelerinin İsrail toprağı sayılmasının önünü açabilecek ağırlıkta olacaktır. Uzun vadede, Rusya ile Kırım karşılığında bu konuda bir uzlaşı sağlanması da olasıdır.

Trump’ın bu kararından sonra, Rusya’nın Kırım’ı ilhak kararı nedeniyle zor durumda kaldığına yönelik yorumlara da şahit oluyoruz. Hatta, geçen gün bir dönem rektörlük de yapan önemli bir uluslararası ilişkiler profesörü, Rusya açısından durumu “Aşağı tükürsen sakal, yukarı türkürsen bıyık” deyimine benzetti.

İlhak kararı nedeniyle teknik olarak Golan tepeleri ile Kırım arasında bir bağlantı kurulsa da, ikisi arasında büyük farklılıklar bulunuyor.  

Golan Tepeleri önce fiilen işgal edilmişken, Kırım’la ilgili bir referandum söz konusudur. Her ne kadar, Mart 2014 referandumunun uluslarararası hukuka aykırı bir şekilde düzenlendiği ve tanınmaması gerektiği belirtilse de, katılım kararının %93’lük bir çoğunlukla kabul edilmesi diğer temel farklardan birisi.

Üstelik, İsrail’in Golan Tepeleri ilhak kararının geçersiz olduğu BMGK kararı ile tescil edilmiştir. Kırım ilhakı konusunda böyle bir karar olmadığı gibi, Rusya’nın Güvenlik Konseyi üyesi olması nedeniyle böyle bir kararın çıkması mümkün değil. Öte yandan, Rusya’nın Kırım’ı ilhak kararını tanıyan BM üyesi 20 ülke bulunuyor.

Kırım ilhakını tanımayan ve karşı cephede yer alan İsrail’in, Trump’ın bu kararından sonra Kırım’a yönelik politikasını gözden geçirmesi beklenebilir. Bu sürecin sonunda da kısa, orta ve uzun vadede kazanan yine Rusya olacaktır.